Best Banka & Sigorta - Ekin Zihni - İş Portföy Araştırma Bölüm Uzmanı
2024 yılının ilk 9 ayında yıllık ortalama %3,2 büyüyen Türkiye ekonomisinin 2024’ü %3’ün bir miktar altında bir reel GSYH artışı ile tamamladığını düşünüyoruz. Bu yıl ise riskler aşağı yönlü olmakla birlikte büyümenin %3,5’e hızlanmasını bekliyoruz. Yılın ilk yarısında görece daha zayıf bir büyüme öngörürken, ikinci yarıda ise faiz indirimlerinin etkisinin de devreye girmesi ile ekonomik aktivitenin hız kazanabileceğini değerlendiriyoruz. Ocak ayına dair anket bazlı veriler sanayi sektöründe bir miktar zayıflık, sanayi dışındaki sektörlerde bir miktar toparlanmayı yansıttı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) 2024’ün son toplantısında faiz indirim sürecini başlattı ve aralık ve ocak aylarındaki toplantılarında 2,5’er olmak üzere toplam 5 puanlık faiz indirimi ile politika faizini %45’e çekti. TCMB’nin aralık ayında yayımladığı 2025 yılı Para Politikası Metni’nde 2025 yılında 12 yerine 8 tane PPK toplantısı yapılacağı açıklandı. Toplantı sayısının azalmış olması ise bu yılki her toplantıda faiz indirim olasılığının canlı olduğunu düşündürüyor. Yıllık enflasyon 2024 yıl sonundaki %44,4’ten ocak ayında piyasa beklentilerinin üzerinde bir seyirle %41,2’ye indi. Ocak ayında lehte baz etkisi ile yıllık enflasyonda gerileme olsa da eğitim ve sağlık gibi hizmet sektörü kalemlerindeki fiyat artışları çok yüksekti. Ocak ayında mevsim etkilerinden arındırılmış çekirdek göstergelerin aylık artışları aralık ayına kıyasla daha yüksekti. TCMB’nin takip ettiği enflasyonun ana eğilim göstergesi de ocak ayında yükseldi. Ancak Banka bu yükselişi yılın ilk çeyreğine özgü geçici bir durum olarak değerlendirdi. TCMB ay boyunca yüklü döviz alımlarına devam etti. 27 Aralık’tan şubat başına kadarki süreçte TCMB’nin 20 milyar doları aşkın döviz alımı yaptığını hesaplıyoruz. TCMB’nin net döviz fazlası ise ocak sonu itibarıyla 50 milyar dolar civarında. Bu döviz alımları sistemdeki TL likidite fazlasının ocak ayı içinde 1,4 trilyon TL ile rekor düzeyde oluşmasına sebep olurken bu fazlanın çekilmesi için 2004 yılından beri yapılmayan 1 ay vadeli depo alım ihalesi de gerçekleştirildi. Ocak ayı takvimlerinde değerlendirmeleri bulunan Moody’s ve Fitch Türkiye’nin kredi notunu sırasıyla yatırım yapılabilir seviyenin 4 kademe ve 3 kademe altında teyit etti; kredi not görünümü Moody’s’de pozitif, Fitch’te ise durağan olarak korundu. Not artırım beklentilerine rağmen herhangi bir değişiklik yapmayan Moody’s, kredi notunun iyileştirilmesi için enflasyonun kalıcı olarak düşmesine ve ters dolarizasyonun sürmesine destek olacak politikaların devam etmesini bir ön koşul olarak öne sürdü. 1 Şubat’ta TL mevduatta ve para piyasası fonları da dahil olmak üzere belirli yatırım fonlarında stopaj oranı 5 puan yükseltildi. Düzenleme bu haliyle nisan sonuna kadar geçerli. Faiz indirimlerinin sürmesine ve stopajdaki artışa rağmen yurt içi yerleşiklerde dolarizasyon eğilimi görmüyoruz.
Küresel piyasalar 2025 yılına yeni ABD Başkanı Trump’ın dış ticaret politikalarına odaklanarak başladı. Trump ilk olarak Kanada ve Meksika’ya %25, Çin’e de %10 gümrük vergisi uygulayacağını açıkladı. Daha sonra Kanada ve Meksika için gümrük vergilerinin 1 ay süre ile ertelendiğini söylerken Çin için böyle bir erteleme yapmadı. Çin’den de misilleme geldi ve ABD’den ithal edilen ürünlere %10 ila %15 arasında değişen oranlarda gümrük vergisi uygulanacağı açıklandı. Tarifelerin bu ülkelerde enflasyonu yükseltici ve büyümeyi düşürücü yönde etkilerinin olması bekleniyor. Gümrük vergilerine yönelik gelişmeler, küresel risk iştahının ve hisse senedi piyasalarının zayıflamasına neden oldu. Fed aralık ayındaki toplantısında 25 baz puanlık indirim yaptı. Fed 2025 yılı için planladığı faiz indirim adedini 4’ten 2’ye çekti ve bu da para politikası açısından şahin algılandı. Fed Başkanı Powell politikanın artık ‘daha temkinli’ bir aşamaya geçtiğini belirtti. Ocak sonundaki toplantısında da faizi beklentilerle uyumlu şekilde sabit tuttu ve Komitenin enflasyon görünümü açısından daha ihtiyatlı bir yaklaşımı benimsediği görüldü. Fed Başkanı Powell ABD’de enflasyon görünümü ve politika belirsizliği nedeniyle beklemeye geçtiklerini de ekledi. Avrupa Merkez Bankası ise aralık ve ocak ayında mevduat depo faizini beklentilerle uyumlu olarak 25’er baz puan indirdi. ECB’den yılın kalanında 64 baz puan daha indirim bekleniyor.
